Kiedy nie używamy rodzajników w j. niemieckim?

Zastanawiałaś/eś się kiedyś, dlaczego w zdaniu nie pojawia się rodzajnik, skoro „one są przecież wszędzie”? 🙂 Kiedy, w takim razie, nie używamy rodzajników w j. niemieckim? Jeśli języka Goethego uczysz się już jakiś czas, wiesz, że każdy rzeczownik posiada to małe nieprzetłumaczalne słowo przed sobą. 🙂 Gdy tworzysz wypowiedzi, najczęściej pojawia się ono albo w formie określonej (der, die, das), albo nieokreślonej (ein, eine, ein).

Uczniowie mają tendencję do nieużywania rodzajników. Ot tak, „Nie wiem, jaki dać, więc nie dam wcale.” 😀 Zawsze staram się „wbić” uczniom do głowy, że prędzej rodzajnik w zdaniu będzie, niż nie. Polecam również sprytnie sobie pomóc, ucząc się, jak rozpoznać rodzajnik po końcówce rzeczownika. Istnieje jednak kilka sytuacji, w których rodzajnik faktycznie można w zdaniu pominąć i te sytuacje chciałabym Ci nakreślić w tym wpisie. 🙂 

Rodzajnika nie używamy:

✔ mówiąc o rzeczownikach materiałowych bliżej nieokreślonych

• Diese Kette ist aus Gold. – Ten łańcuszek jest ze złota.
• Ich kaufe Fleisch/Brot/Wein/Milch. – Kupuję mięso/chleb/wino/mleko.

ale:

• Die Milch ist heute nicht frisch. – Dzisiejsze mleko nie jest świeże.
• Der Wein, den wir trinken ist trocken. – Wino, które pijemy jest wytrawne. 

W powyższych przykładach mówimy o konkretnych produktach, stąd używamy rodzajnika. 

✔ mówiąc o rzeczownikach abstrakcyjnych:

• Ärger macht krank. – Gniew szkodzi zdrowiu.
• Ich brauche Ruhe. – Potrzebuję spokoju.

✔  po wyrażeniach określających ilość, miarę:

• eine Flasche Milch – butelka mleka
• eine Packung Kaffee – opakowanie kawy
• eine Dose Cola – puszka coli

I niech Cię nie korci, by między „Flasche” i „Milch” wsadzić coś w stylu angielskiego „of”, nie ma czegoś takiego. 🙂

✔ przed rzeczownikami poprzedzonymi przysłówkiem viel lub wenig:

• Ich habe wenig Zeit. – Mam mało czasu.
• Ich habe viel Arbeit. – Mam dużo pracy.

✔ przed rzeczownikami poprzedzonymi liczebnikiem głównym:

• Wir haben zehn Aufgaben gelöst. – Rozwiązaliśmy 10 zadań.
• Er hat 2 Äpfel gekauft. – On kupił dwa jabłka.

✔ przed nazwami zawodów (w znaczeniu przynależności do grupy), funkcji, przynależności wyznaniowej lub narodowości:

• Seit mehreren Jahren ist er Katholik. – Od wielu lat jest katolikiem.
• Sie ist Polin. – Ona jest Polką.

ale:

• Ist ein Arzt an Bord? – Czy jest lekarz na pokładzie?
• Er ist ein hervorragender Arzt. – On jest wspaniałym lekarzem.

Obowiązkowo musimy wstawić rodzajnik, gdy przed tymi określeniami pojawia się przymiotnik.

✔ przy rzeczownikach z zaimkami:

• Meine Mutter ist lieb. – Moja mama jest kochana.
• An diesem Tag kann ich nicht. – W ten dzień nie mogę.
• Welche Sprachen sprichst du? – Jakimi językami mówisz?

✔ przed nazwami miejscowości:

• Fahrt ihr morgen nach Warschau? – Jedziecie jutro do Warszawy?
• Wir leben in Mailand. – Mieszkamy w Mediolanie.

ale:

• Wir leben im schönen Warschau. – Mieszkamy w pięknej Warszawie.
• das antike Athen – antyczne Ateny

Miejscowości mają domyślny rodzajnik das, ale jest on widoczny dopiero wtedy, gdy używamy w zdaniu przymiotnika.

✔ przed nazwami krajów rodzaju nijakiego:

• Wir sind gerade in Deutschland. – Jesteśmy właśnie w Niemczech.
• Wir fahren nach Ungarn. – Jedziemy na Węgry.

ale:

• Wir sind gerade im schönen Deutschland. – Jesteśmy właśnie w pięknych Niemczech.
• das schöne Spanien – piękna Hiszpania

Obowiązuje ta sama zasada, co przykładzie wcześniejszym.

✔ po zaimkach wessen, dessen, deren:

• Wessen Mantel ist das? – Czyj to jest płaszcz?
• Das ist der Mann, dessen Sohn so gut schwimmt. – To mężczyzna, którego syn tak dobrze pływa.
• Das ist die Frau, deren Tochter so gut Deutsch spricht. – To jest kobieta, której córka tak dobrze mówi po niemiecku.

✔ przy imionach:

• Ich heiße Angelika. – Mam na imię Angelika.
• Ich bin Udo. – Jestem Udo.

ale:

W języku potocznym możesz usłyszeć rodzajniki przed imionami. To cecha regionalna, która rozniosła się już po całych Niemczech.

• Ich bin die Angelika. – Mam na imię Angelika.
• Ich bin der Udo. – Jestem Udo.

✔ przy zwrotach, w których rzeczownik określony jest liczebnikiem:

• auf Seite 30  – na stronie 30
• auf Bahnsteig 3 – na peronie 3
• auf Gleis 2 – na torze 2

✔ przy określeniach dni tygodnia bez przyimka:

• Es ist Donnerstag. – Jest czwartek.

ale:

• Wir sehen uns am Montag. – Widzimy się w poniedziałek.

✔ przy niektórych zwrotach z przyimkiem:

• zu Weihnachten – na Święta Bożego Narodzenia
• zu Mittag essen – jeść obiad
• aus Liebe – z miłości
• ohne Arbeit – bez pracy

✔ przy przysłowiach, powiedzeniach i utartych zwrotach:

• Zeit ist Geld. – Czas to pieniądz.
• Liebe macht blind. – Miłość jest ślepa.
• in Panik geraten – wpadać w panikę
• in Ruhe lassen – zostawić w spokoju
• auf Schritt und Tritt – na każdym kroku

Podobał Ci się wpis? Nie przegap kolejnych! Bądź na bieżąco, śledząc mojego fan page’a! Zachęcam również do pozostawienia komentarza pod wpisem. To bardzo mobilizuje do ciągłej pracy nad blogiem. Dziękuję i do usłyszenia!

Angelika