Codzienny niemiecki – podsumowanie akcji

Minął rok od rozpoczętej na Facebooku serii wpisów „Deutsch im Alltag”, czyli „Niemiecki na co dzień”. Co środę prezentowałam Wam jedno zdanie przydatne w życiu codziennym i codziennej komunikacji w języku niemieckim.  

Były to zdania często używane na co dzień, spośród których w większości pojawiły się elementy charakterystyczne tylko dla języka potocznego: potoczne czasowniki, powiedzenia, odmienna pisownia i duuużo partykuł, do których wielu uczących się podchodzi z rezerwą, ponieważ nie do końca wiadomo, „ z czym to się je”, a które tak chętnie stosowane są przez Niemców w mowie potocznej. Był przykład tego, jak Niemcy przeczą zasadom gramatyki, były skróty, ciekawe i nieoczywiste konstrukcje oraz „życiowe” słówka.  Było bardzo dużo wiedzy, której nie znajdziecie w podręcznikach do nauki języka. Nieskromnie powiem, że uwielbiam tą serię i chciałabym, byście wynieśli z niej jak najwięcej, bo jest świetna! Greift zu! Częstujcie się! ?

Codzienny niemiecki – 50 zwrotów przydatnych w codziennej komunikacji:

#1#  Darf ich Sie kurz unterbrechen?

Czy mogę Pani/Panu/Państwu na chwilę przerwać?

To, na co należy zwrócić uwagę w tym zdaniu to fakt, że czasownik unterbrechen łączy się z Akkusativem (biernikiem). Inaczej, niż w języku polskim, przerywamy „kogo? co?”, nie „komu? czemu?”. O innych czasownikach pułapkach poczytasz tutaj i tutaj. 

#2# Ein andermal vielleicht.

Może innym razem.

-Essen wir heute Pizza?
-Nein, ich habe keine Lust. Ein andermal vielleicht.
Bardzo nieżyciowy wyszedł mi ten dialog!

#3# Wage es nicht, zu spät zu kommen.

Nie waż się spóźnić.

Przy okazji tego wyrażenia, pora na fajne powiedzenie: Wer nicht wagt, der nicht gewinnt, czyli Do odważnych świat należy.

#4# Morgen soll es ja regnen.

Jutro ma padać.

Hoffentlich nicht. 🙂

#5# Sieht irgendwie zu aus.

Wygląda na zamknięte.

 Das Geschäft ist zu. = Das Geschäft ist geschlossen. = Sklep jest zamknięty.

 Das Geschäft ist auf. = Das Geschäft ist geöffnet. = Sklep jest otwarty.

#6# Kommt dir das bekannt vor?

Czy coś Ci to mówi? Czy to Ci się wydaje znajome?

Poznając czasownik vor|kommen, poznajemy go zazwyczaj w znaczeniu wydarzyć się, np:

 Das wird nie wieder vorkommen. – To już nigdy się nie wydarzy.

Warto wspomnieć również o drugim znaczeniu tego słowa, czyli właśnie wydawać się, np:

 Das kommt mir seltsam vor. – To mi się wydaje dziwne.

#7# Wenn was ist, du hast ja meine Nummer.

Jak coś, mój numer masz.

Po wizycie u fryzjera, u lekarza, po odbiorze auta z warsztatu czy podczas tworzenia projektu w pracy zawsze może wydarzyć się coś nieoczekiwanego. Co jest tym „cosiem” nie wiadomo, ale lepiej wiedzieć, że gdy „coś” się wydarzy możemy liczyć na czyjąś pomoc. ????

Ja jest w tym zdaniu partykułą wzmacniającą. Partykuły nie mają z reguły znaczenia ani gramatycznego, ani znaczeniowego (czyli rzadko je tłumaczymy). Służą wyrażaniu i stopniowaniu emocji.

#8# Rechnen Sie doch mal nach, da stimmt was nicht.

Niech Pan jeszcze raz przeliczy, coś się tu nie zgadza.

Nawet skrupulatny Niemiec może się pomylić. 

#9# Was weiß ich?

A bo ja wiem?

Czasownik wissen odmieniamy nieregularnie:

 ich weiß
 du weißt
 er/sie/es weiß

 wir wissen
 ihr wisst
 sie, Sie wissen

#10# Ich kann nix dafür.

Nic na to nie poradzę./ Nic za to nie mogę.

Nix jest potoczną formą nichts. Wymawianie zlepku liter „chts” nawet Niemcom przychodzi z trudem, stąd chętnie stosowana jest forma uproszczona.

#11# Wer hat hier Vorfahrt?

Kto tutaj ma pierwszeństwo?

Można również:

 die Vorfahrt nehmen – wymusić pierwszeństwo

lub być przykładnym uczestnikiem ruchu:

 die Vorfahrt beachten – przestrzegać pierwszeństwa przejazdu

#12# Ich bin ganz heiser.

Jestem całkowicie zachrypnięty.

Po polsku mówimy: Mam chrypkę. Oj kusi, kusi, żeby w niemieckim też użyć czasownika haben, lecz będzie to wtedy forma niepoprawna. Prawidłowo powiemy Ich bin heiser.

#13# Das ist wie Fahrrad fahren. Das verlernt man nicht.

To jest jak jazda na rowerze. Tego się nie zapomina. 

Uwielbiam niemiecki za dokładność przekazu. Czasownik verlernen, oznacza zapomnieć, ale nie jest to synonim słowa vergessen! Verlernen można tylko to, co już kiedyś zdążyliśmy się nauczyć.

#14#  Am liebsten lerne ich nachts. Ich bin eine Nachteule.

Najchętniej uczę się nocami. Jestem nocnym markiem.

Jeśli dla odmiany jesteście rannymi ptaszkami, powiecie: Ich bin eine Lerche.

#15# Das ist reine Geschmackssache.

To wyłącznie kwestia gustu.

Przymiotnik rein tłumaczymy jako czysty, jednak w tym kontekście oznacza wyłącznie.

#16# Ich melde mich dann mal wieder.

Odezwę się później.

W zdaniu pojawia się słowo mal, będące kolejnym przykładem partykuły wzmacniającej. Nie ma ona przełożenia na język polski, ale warto wiedzieć, że wyraża luźny stosunek osoby wypowiadającej zdanie, w którym partykuła się pojawia.

#17# Es ist ein Rennen gegen die Uhr.

To wyścig z czasem.

To zdanie, którego w dzisiejszych, ekspresowych czasach użyjecie zapewne nie jeden raz. ⏱⏱⏱

#18# Wer ist als Nächster dran?.

Kto następny?

Coś dla osób mniej skoncentrowanych podczas gier. 

#19# Genug gequatscht!

Koniec gadania!

Ile razy byliście świadkiem lub uczestnikiem prowadzącej do donikąd rozmowy? Następnym razem użyjcie tego przerywnika i pogadajcie o czymś przyjemnym.

#20# Nix aber!

Nie ma ale!

Po prostu. 🙂

#21# Von mir aus gerne!

Dla mnie świetnie!/Nie mam nic przeciwko!/ Z mojej strony, jestem na tak!

Fajna alternatywa dla nadużywanego przymiotnika gut ! 

 #22# Fahr los! Grüner wird’s nicht.

No jedź! Bardziej zielone nie będzie.

Na zielone światło czeka się z niecierpliwością, ale czasem czujność zostaje uśpiona, a my razem z nią. Dobrze, gdy obok nas siedzi ktoś bardziej spostrzegawczy. ?‍♂?⏰

 #23# Hast du es eilig?

Spieszy ci się?

W sumie, komu się w obecnych czasach nie spieszy? Choć powiedzenie Eile mit Weile (Spiesz się powoli), nadal jest aktualne.

 #24# Hast du mitbekommen, was ich gesagt habe?

Dotarło do ciebie, co powiedziałam?

Czasownik mit|bekommen występuje tutaj w znaczeniu verstehen i jest często używany właśnie w języku potocznym.

 #25# Ich schicke dir mal den Link.

Wyślę ci link.

Ojej, gdybym policzyła, ile razy używam tego zdania w ciągu dnia. ?

 #26# Das hört sich gut an!/ Hört sich gut an!

Brzmi dobrze!

 Dein Angebot hört sich interessant an. – Twoja oferta brzmi interesująco.

#27# Ist das dein Ernst?

Ty tak na serio?

Są osoby, które z pokerową twarzą mówią absurdalne rzeczy licząc, że w nie uwierzymy. To wyrażenie pozwoli Wam trafnie zareagować w takiej sytuacji. 

#28# Ich bin ja mit Namen ganz schlecht.

Nie mam pamięci do imion.

Choć, jak twierdzą badacze z Kansas, nie ma czegoś takiego, jak pamięć do imion, nasze zapominalstwo powinno być tłumaczone tylko i wyłącznie brakiem uważności.

#29# Du hast ein bisschen zugelegt.

Ty chyba troszkę przytyłaś/przytyłeś.

Mało dyplomatyczne, ale i tak ładniejsze, niż Ale zgrubłaś!. ??????

#30# Wollen wir joggen gehen?

Idziemy pobiegać?

W zdaniu użyty jest czasownik modalny wollen, którego najbardziej podstawowe znaczenie to chcieć. Używa się go również do wyrażania propozycji.

Więcej przykładów:
 Wollen wir heute Abend Pizza essen? – Zjemy dziś wieczorem pizzę?
 Wollen wir morgen schwimmen gehen? – Pójdziemy jutro popływać?
 Wollen wir heute Deutsch lernen? – Pouczymy się dziś niemieckiego?

#31# Wo steht das?

Gdzie to jest napisane?

Inne przykłady:

wie es im Buch steht – tak, jak jest napisane w książce
Es steht im Buch, dass das Verb „fahren” unregelmäßig ist. – W książce jest napisane, że czasownik „fahren” jest nieregularny.

#32# Soll ich dich mal drücken?

Mam cię przytulić?

Na chandrę, zły humor, dołek, ale i ot tak. Przytulas zawsze dobry. ???

 sollen to czasownik modalny, który tłumaczymy jako mieć powinność. Czasowniki modalne odmieniamy nieregularnie, więc przypomnijmy sobie, co to w tym przypadku oznacza 

ich soll                               wir sollen
du sollst                             ihr sollt
er/sie/es soll                    sie, Sie sollen

Jeśli w zdaniu występuje czasownik modalny oraz zwykły, to ten zwykły ląduje zawsze na końcu zdania w formie bezokolicznika.

  sollen  bardzo często tłumaczymy również w zdaniu jako mieć, lecz nie w znaczeniu materialnym. 

 Soll ich dir den Dativ erklären? – Mam Ci wytłumaczyć Dativ?
 Soll ich Ihnen helfen – Mam Pani pomóc?

#33# Man muss sich zu helfen wissen.

Trzeba sobie jakoś radzić.

 Wenn man sich nicht zu helfen weiß, ist man ratlos. – Jeśli człowiek nie wie, jak sobie poradzić, jest bezradny.

#34# Das wird der Hammer!

To będzie bomba!/ To będzie super!

Der Hammer to młotek , ale i coś odjechanego, odjazdowego, super. Istnieje jeszcze trafniejsze tłumaczenie tego wyrażenia, domyślamy się! 

#35# A: Ich liebe Eis.    B: Sieht man dir gar nicht an.

A: Kocham lody.   B: W ogóle tego po tobie nie widać.

Zwróćcie uwagę na szyk w zdaniu drugim. Czasownik w zdaniu oznajmującym powinien być na miejscu drugim. W tym zdaniu jest na pierwszym. Dlaczego? No cóż, Niemcy nie zawsze trzymają się zasad w języku codziennym i potocznym.  Warto to wiedzieć.  Jak w takim razie powiedzieć to w stu procentach poprawnie?
A no tak: Das sieht man dir gar nicht an.

#36# Lass es dir gut gehen!

Powodzenia! / Niech ci się dobrze wiedzie!

Zwrotu Lass es dir gut gehen używamy najczęściej podczas składania życzeń urodzinowych, ale również w podziękowaniach oraz przy pożegnaniach.

Kilka przykładów:
 Feier schön und lass es dir heute besonders gut gehen!
 Lass es dir gut gehen und lass dich verwöhnen und reich beschenken!
 Lass es dir gut gehen, ich wünsche dir eine schöne Woche! 

#37# Mach’s nicht so spannend!

No, opowiadaj!/ Nie trzymaj mnie w niepewności!

Jak przerwać budowanie napięcia? Spójrzcie na dialog, który pomoże Wam zrozumieć, w jakiej sytuacji można użyć tego wyrażenia:

A: Ich habe eine Überraschung für dich! Eine ganz große Überraschung!
B: Was denn? Ich bin neugierig.
A: Es tut mir Leid, aber du musst noch bis Freitag warten. Und dann kommst du zu mir.
B: Und dann? Mach’s nicht so spannend!

#38# Ich finde, ich hab‘ alles ziemlich gut im Griff.

Myślę, że mam wszystko pod kontrolą.

Jeśli nie chcemy użyć języka potocznego, wystarczy Ich habe alles unter Kontrolle.

#39# Was hast du?

Co ci (jest)?

Czasownik haben to jeden z podstawowych czasowników, które poznajemy na samym początku nauki języka niemieckiego. Znając zaimek pytający was, zaimki osobowe oraz odmianę haben, możemy stworzyć bardzo proste pytanie: Was hast du?, czyli Co masz?. Czy wiedzieliście jednak, że to pytanie może oznaczać również coś innego?
Jest to wyrażenie potoczne, stosowane w życiu codziennym w sytuacjach, gdy np. widzimy, że ktoś jest smutny, naburmuszony, inny niż zwykle.

#40# Ist mir total peinlich.

Wstyd mi.

Każdy z nas popełnia czasem jakąś gafę. Niemcy mają się gorzej, bo popełniając gafę wchodzą w miseczkę tłuszczu (popełnić gafę to właśnie ins Fettnäpfchen treten). Jak się z niej wydostać? Proponuję najprostsze Ist mir peinlich, czyli Wstyd mi.

#41# Ist das Helmut? Wieso geht du nicht ran?

To Helmut? Czemu nie odbierasz?

W tym zdaniu kryją się dwie ciekawostki. Pierwsza to słowo wieso, będące synonimem warum, lecz używanym raczej w potocznym języku. Drugie słowo to ran|gehen, które zwyczajowo oznacza podejść do czegoś, zbliżyć się, lecz w języku potocznym również właśnie odebrać telefon. 

#42# Ich habe nicht gewusst, dass du auf Mark stehst.

Nie wiedziałam, że szalejesz za Markiem.

 auf etwas/jemanden stehen – eine besondere Vorliebe für jemanden oder etwas haben – przepadać za czymś/za kimś

Oczywiście, zawsze można powiedzieć: Ich habe nicht gewusst, dass du Mark magst lub Ich habe nicht gewusst, dass du ihn gerne hast, ale dlaczego nie mielibyśmy „podrasować” naszego języka i pochwalić się znajomością wyrażenia potocznego? 

Inne przykłady użycia tego wyrażenia:
 Ich steh’ nicht so sehr auf Horrorfilme. – Nie przepadam zbytnio za horrorami.
 Sie steht nicht so sehr auf Schokolade. – Ona nie przepada zbytnio za czekoladą. (Cóż za kolejne nieżyciowe zdanie ???)
 Er steht nicht auf sie. – On nie przepada za nią.

#43# Ich habe keinen Bock auf Fleisch.

Nie mam ochoty na mięso.

Gdy następnym razem nie będziecie mieli na coś ochoty, zabłyśnijcie i zamiast standardowego Ich habe keine Lust, użyjcie powyższego zwrotu.

A czym jest Bock?
der Bock to kozioł ?

Wyrażenie jest oczywiście potoczne, więc używamy go w sytuacjach nieformalnych. 

#44# Alles läuft schief.

Nic nie wychodzi./Nic się nie udaje.

 schief = krzywy
 budując to wyrażenie można również użyć czasownika gehen = Alles geht schief.
 inne wyrażenie z „schief”: mit etwas schief liegen – być w błędzie, np: Mit deiner Vermutung liegst du schief! = Źle myślisz. / Jesteś w błędzie sądząc tak.

#45# Du spinnst ja wohl!

Chyba Cię pogięło! / Chyba Ci odbiło!

 spinnen – prząść
 die Spinne, -n – pająk
 spinnen = verrückt werden – oszaleć, zwariować

#46# Wenn wir nicht voranmachen, werden wir nie fertig!

Jak się nie pospieszymy, nigdy nie skończymy.

Czasownik voran|machen jest dość potoczny, w języku standardowym możemy użyć sich beeilen, który oznacza to samo.

#47# Wie kannst du nur so fies sein?

Jak możesz być taki wredny?

 fies (potocznie) : podły, wredny, paskudny
 synonimy pochodzące z języka oficjalnego: gemein, böse

#48# Es tut sich was.

Czasownik tun należy do tych, które mają całą listę znaczeń.? Podstawowe znaczenie to: robić, czynić. Pamiętaj, że nie zawsze możemy postawić go na równi z machen. Wiedzieliście jednak, że tun może występować również z zaimkiem zwrotnym „sich” i mieć wtedy trochę inne znaczenie?

Przy okazji, przypominam odmianę:

 ich tue
 du tust
 er/sie/es tut

 wir tun
 ihr tut
 sie, Sie tun

 

Meine Fresse! to okrzyk, będący konsekwencją zaskoczenia bądź zdziwienia. ??

Przykłady:
Meine Fresse, hat er seinen Führerschein im Lotto gewonnen?
Meine Fresse, war ich schlecht im heutigen Spiel!

#50# Damit verplemperst du nur deine Zeit!

Tylko tracisz przez to czas!

Jeśli chcesz brzmieć w języku niemieckim jak osoba natywna, zerknij również do wpisu, w którym w kilku konkretnych punktach napisałam, czego używać, by właśnie tak brzmieć 🙂

Podobał Ci się wpis? Bądź na bieżąco, śledząc mojego fan page’a! ? Zachęcam również do pozostawienia komentarza pod wpisem. To bardzo mobilizuje do ciągłej pracy nad blogiem. Dziękuję i do usłyszenia!

Angelika