Liczebniki porządkowe, czyli jak podawać daty w języku niemieckim
Do podawania dat przyda nam się znajomości liczebników głównych (eins, zwei, drei itd.), ponieważ to właśnie od nich tworzymy liczebniki porządkowe, czyli takie które odpowiadają na pytanie: który z kolei?
Spis treści
Jak tworzyć liczebniki porządkowe w języku niemieckim?
Poza kilkoma wyjątkami, które zaznaczyłam na kolorowo, liczebniki porządkowe tworzymy dodając do liczebnika głównego końcówkę –te (dla liczebników od 1 do 19) lub –ste (dla liczebników od 20 do nieskończoności).
| der/die/das | |
| 1. | erste |
| 2. | zweite |
| 3. | dritte |
| 4. | vierte |
| 5. | fünfte |
| 6. | sechste |
| 7. | siebte (nie ma „en”) |
| 8. | achte (nie ma podwójnego „t”) |
| 9. | neunte |
| 10. | zehnte |
| 11. | elfte |
| 12. | zwölfte |
| 13. | dreizehnte |
| 14. | vierzehnte |
| 15. | fünfzehnte |
| 16. | sechzehnte (nie ma „s”) |
| 17 | siebzehnte (nie ma „en”) |
| 18. | achtzehnte |
| 19. | neunzehnte |
| 20. | zwanzigste |
| 21. | einundzwanzigste |
| itd. |
Daty
Chcąc podać datę zawsze dajemy na początek rodzajnik der (wszystkie miesiące są tego rodzaju, więc nie ma innej opcji), za nim pojawia się określony liczebnik porządkowy, a po nim miesiąc.
Schemat:
der
+
1-19 – te
20 – nieskończoność – ste
+
miesiąc
Na pytanie Der Wievielte ist heute? (Który dziś jest?) możemy więc odpowiedzieć:
Heute ist der zweite Januar. – Dziś jest 2. stycznia.
Heute ist der vierundzwanzigste Mai. – Dziś jest 24 maja.
Heute ist der dreißigste Dezember. – Dziś jest 30. grudnia.
Pytanie o datę może również dotyczyć przeszłości, wtedy zapytamy: Der Wievielte war gestern? (Który był wczoraj?)
Gestern war der erste Mai. – Wczoraj był 1. maja.
Możemy również pytać o datę przyszłą: Der Wievielte ist morgen? (Który jutro jest?)
Morgen ist der sechzehnte Februar. – Jutro jest 16. lutego.
Wydarzenia
Mówiąc o wydarzeniach, czyli o tym, kiedy coś się dzieje/ma miejsce, stosujemy troszkę odmienną zasadę, niż w przypadku dat. Przed liczebnikiem porządkowym nie umieszczamy rodzajnika der, lecz słowo am, następnie dajemy liczebnik porządkowy z końcówką –ten (liczebniki od 1 do 19) lub –sten (liczebniki od 20 do nieskończoności), a na koniec miesiąc.
Schemat:
am
+
1-19 – ten
20 – nieskończoność – sten
+
miesiąc
Tego schematu użyjemy zawsze, gdy do tworzonego przez nas zdania możemy zadać pytanie wann? – kiedy?
Wann hat deine Mutter Geburtstag? – Kiedy Twoja mama ma urodziny?
Meine Mutter hat am neunundzwanzigsten August Geburtstag.– Moja mama ma urodziny 29. sierpnia.
Wann beginnt der Kurs? – Kiedy zaczyna się kurs?
Der Kurs beginnt am sechzehnten April. – Kurs zaczyna się 16. kwietnia.
Wann findet das Konzert statt? – Kiedy odbędzie się koncert?
Das Konzert findet am siebten Januar statt.– Koncert odbędzie się 7. stycznia.
Przedziały czasowe
Może zdarzyć się tak, że coś nie odbywa się w jeden konkretny dzień, lecz trwa „od-do”, czyli w przypadku dat „vom … bis zum …” . Wtedy użyjemy schematu:
vom
1-19 – ten
20 – nieskończoność – sten
bis zum
1-19 – ten
20 – nieskończoność – sten
Die Sommerferien dauern vom ersten Juli bis zum einunddreißigsten August. – Wakacje trwają od 1.07 do 31.08.
Vom 13. Juli bis zum 25. August bin ich im Urlaub. – Od 13.07 do 25.08 jestem na urlopie.
Podobał Ci się wpis? Nie przegap kolejnych! Bądź na bieżąco, śledząc mnie na Facebooku! Zachęcam również do pozostawienia komentarza pod wpisem. To bardzo mobilizuje do ciągłej pracy nad blogiem. Dziękuję!
Angelika
