Boli Cię plec? – tajemnice liczby mnogiej w języku niemieckim
Jeśli uczysz się języka niemieckiego, zapewne już na pierwszych zajęciach dowiedziałeś się, że tworzenie liczby mnogiej jest trochę bardziej złożone, niż w języku angielskim. Powiedziano Ci delikatnie, że nie wystarczy dodać -s lub -es ewentualnie bez ogródek, że sposobów tworzenia liczby mnogiej w niemieckim jest ponad 10.
Dowiedziałeś się tym samym, że rzeczownik w języku niemieckim, podobnie jak w języku polskim, występuje w dwóch liczbach: pojedynczej oraz mnogiej. Posiadając mocne podstawy niemieckiego, w większości przypadków dość łatwo ją rozpoznać, czy to po końcówce rzeczownika czy po rodzajniku die, z którym liczba mnoga zawsze występuje.
Spójrzmy na przykładowe rzeczowniki w liczbie pojedynczej i mnogiej:
Język niemiecki liczba pojedyncza | Język niemiecki liczba mnoga |
---|---|
die Lampe | die Lampen |
der Hund | die Hunde |
der Stuhl | die Stühle |
der Kugelschreiber | die Kugelschreiber |
Między językiem polskim, a niemieckim istnieje jednak kilka niezgodności w temacie liczby rzeczownika. Licznik na WordPressie pokazuje 57 poprawek, które naniosłam starając się w jak najdokładniejszy sposób usystematyzować dla Was kłopotliwe rzeczowniki. Poczytajcie, przeanalizujcie, zapamiętajcie. 😉
Szkopuł 1
Rzeczowniki występujące w języku niemieckim wyłącznie w liczbie pojedynczej, a w polskim i w pojedynczej i w mnogiej.
Język niemiecki
wyłącznie liczba pojedynczaJęzyk polski
liczba pojedyncza oraz mnogadas Geld* pieniądz, pieniądze das Obst owoc, owoce das Besteck sztuciec, sztućce das Geschirr naczynie, naczynia das Eis lód, lody der Unterricht lekcja, lekcje die Kleidung ubranie, ubrania
Czasownik w języku niemieckim jest wtedy odmieniany do 3. osoby liczby pojedynczej:
Das Obst ist schon reif. – Owoce są już dojrzałe.
Geld stinkt nicht. – Pieniądze nie śmierdzą.
*Ciekawa sprawa jest z rzeczownikiem Geld. Istnieje forma mnoga Gelder, jednak nie może się ona odnosić do pieniędzy w kontekście środka płatniczego, lecz do większej sumy pieniędzy przeznaczonej na jakiś cel, np.:
Die Regierung will ihre Gelder für den Bau neuer Brücken aufbringen. – Rząd chce przeznaczyć swoje pieniądze na budowę nowych mostów.
Das sind öffentliche Gelder. – To są publiczne pieniądze.
Rzeczowniki Kleidung oraz Unterricht nagminnie używane są błędnie, dlatego, że uczniowie namiętnie tworzą z nich liczbę mnogą. Powstają wtedy „Kleidungen” i „Unterrichte”. Tak się NIE mówi! Nie ma takich form! O rzeczowniku Unterricht popełniłam nawet odrębny wpis, także zapraszam osoby, które chcą zgłębić ten temat.
Szkopuł 2
Rzeczowniki występujące w języku niemieckim wyłącznie w liczbie pojedynczej, a w polskim wyłącznie w liczbie mnogiej. Czasownik w języku niemieckim również odmieniany jest do 3. osoby liczby pojedynczej:
Język niemiecki wyłącznie liczba pojedyncza | Język polski wyłącznie liczba mnoga |
---|---|
der Rücken | plecy |
die Jeans | dżinsy |
Mein Rücken tut weh. – Bolą mnie plecy.
Die Jeans ist zu klein. – Te dżinsy są za małe.
Szkopuł 3
Rzeczowniki występujące w języku niemieckim w liczbie pojedynczej oraz mnogiej, a w polskim wyłącznie w liczbie mnogiej:
Język niemiecki liczba pojedyncza/mnoga | Język polski wyłącznie liczba mnoga |
---|---|
die Hose/die Hosen | spodnie |
die Brille/die Brillen | okulary |
die Tür/die Türen | drzwi |
Steht mir die Hose gut? – Pasują mi te spodnie?
Die Tür ist offen. – Drzwi są otwarte.
Wo ist meine Brille? – Gdzie są moje okulary?
Szkopuł 4
Rzeczowniki występujące w języku niemieckim wyłącznie w liczbie mnogiej, a w polskim w liczbie pojedynczej:
Język niemiecki wyłączne liczba mnoga | Język polski liczba pojedyncza |
---|---|
die Geschwister | rodzeństwo |
die Flitterwochen | miesiąc miodowy |
Czasownik odmieniamy jest wtedy do 3. osoby liczby mnogiej:
Die Flitterwochen in Mexiko waren unvergesslich. – Miesiąc miodowy w Meksyku był niezapomniany.
Geschwister sind unersetzlich! – Rodzeństwo jest niezastąpione!
Zdawaliście sobie sprawę z takich pułapek w języku niemieckim? Zachęcam do pozostawienia komentarza pod wpisem, to bardzo mobilizuje do ciągłej pracy nad blogiem. A jeśli chcecie być na bieżąco, koniecznie śledźcie mojego fan page’a! 🙂 Dzięki i do usłyszenia!
Angelika
Joanna
26 listopada 2023 @ 10:34
Mogłabyś wyjaśnić kwestię dwóch liczb mnogich rzeczownika das Wort?
Z góry dzięki.
Angelika Griner
29 listopada 2023 @ 17:33
Postaram się w najbliższym czasie stworzyć wpis na ten temat. Dziękuję za inspirację 🙂
Edit: Załączam link do wpisu na ten temat: https://angelikagriner.pl/blog/worte-czy-worter-jaka-jest-roznica/