Kalendarz adwentowy z filmem Kevin sam w domu (Kevin allein zu Haus)
1.12 na Facebooku oraz Instagramie otworzyliśmy pierwsze okienko kalendarza adwentowego z filmem Kevin sam w domu w roli głównej. Przez 24 dni, w nauce języka niemieckiego towarzyszyła nam rodzina McCallisterów. Uczyliśmy się na przykładzie cytatów, które wielu z nas zna po polsku na pamięć. Kalendarz był okazją do przekonania się, jak zostały one przetłumaczone na język niemiecki, ale również uczył! Każdego dnia, małymi kąskami, tak, by wiedza była lekkostrawna. 🙂 Jeśli nie mogliście być ze mną w mediach społecznościowych, zapraszam do wpisu – znajdziecie tu wszystkie okienka – od 1 do 24. 🙂
Spis treści
Türchen 1
Wenn ich groß bin und verheiratet, dann wohne ich alleine.
Kiedy dorosnę i się ożenię, będę mieszkał sam.
🎄 Na przykładzie powyższego cytatu możesz zauważyć, że przyszłość w języku niemieckim można wyrażać również za pomocą zwyczajnego czasu teraźniejszego.
🎄 Częstym pytaniem zadawanym przez osoby uczące się języka niemieckiego jest pytanie o różnicę między allein, a alleine. Alleine uznawane jest za formę potoczną, z tego względu w formalnych tekstach pisanych zawsze zaleca się stosować formę allein.
💣Istnieją złożenia wyrazowe, w których możliwa do zastosowania jest jedynie forma allein, np.:
alleinstehend – samotny (niezamężny, nieżonaty)
alleinerziehend – samotnie wychowujący
Türchen 2
Buzz, ich wühle in deinen privaten Sachen herum. Komm lieber her und verhaue mich!
Buzz, grzebię w Twoich rzeczach. Przyjdź i mnie zbij!
🎄 Czasownik herum/wühlen in + D oznacza grzebać w, przetrząsać coś.
🎄 Jemanden verhauen oznacza sprać kogoś, spuścić komuś lanie.
Türchen 3
Ist es wahr, dass sich französische Mädchen nicht die Beine rasieren?
Czy to prawda, że Francuzki nie golą nóg?
🎄Pamiętaj, że zaimek zwrotny (sich) odmienia się nie tylko w Akkusativie, lecz również w Dativie. Zazwyczaj polskie sobie będzie się pokrywać z niemieckim Dativem, natomiast się z Akkusativem.
Ich rasiere mich. – Golę się.
Golę się, czyli kogo? co? → Akkusativ
Ich rasiere mir die Beine. – Golę sobie nogi.
Golę sobie nogi, czyli komu? → Dativ
Türchen 4
Den Rest kannst du behalten, du Dreckschwein.
Zachowaj resztę, wstrętny bydlaku.
🎄 Dreckschwein to niechluj, flejtuch, ale również świnia w kontekście osoby podłej.
Türchen 5
Ich will nicht mit Fuller in einem Klappbett schlafen. Wenn er was getrunken hat, macht er ins Bett.
Nie chcę spać z Fullerem w jednym łóżku. Kiedy coś wypije, sika do łóżka.
🎄 W tłumaczeniu niemieckim pojawia się Klappbett, czyli składane łóżko.
🎄 Słowo was pojawiające się w tym cytacie nie oznacza co, lecz jest skrótem od etwas (coś)
Türchen 6
Ist diese Zahnbürste von amerikanischen Zahnärzten geprüft worden?
Czy ta szczoteczka ma atest Amerykańskiego Towarzystwa Stomatologicznego?
W powyższym cytacie pojawia się strona bierna (Passiv) czasu Perfekt. Niemcy kochają stronę bierną i używają jej o wiele, wiele częściej, niż my w języku polskim. Strona bierna Perfektu składa się z 3 elementów: czasownika sein odmienionego do osoby w czasie teraźniejszym, formy Partizip II oraz worden. Więcej informacji o stronie biernej w języku niemieckim znajdziesz w tym wpisie.
Türchen 7
Es geht hier verrückt zu.
Dom wariatów (Tutaj jest jak w wariatkowie.)
🎄 Czasownika zugehen, który pojawia się w zdaniu z początkowej sceny filmu możemy użyć, gdy mówimy, jaki coś ma przebieg.
✔ Auf deinen Partys geht es immer lustig zu. – Na Twoich imprezach zawsze jest wesoło.
✔ Bei der letzten Diskussion ging es lebhaft zu. – Ostatnia dyskusja była bardzo ożywiona.
💣 Mówiąc, jaki coś ma przebieg, nie zapominaj o „es”.
Hier geht es lustig/fröhlich/ruhig zu.
Türchen 8
Ich habe meine Familie verschwinden lassen!
Sprawiłem, że moja rodzina zniknęła!
Na początek spójrzmy, jak odmienia się czasownik lassen w czasie teraźniejszym:
🌲 Zachęcam Cię do odwiedzenia kompletnego artykułu o czasowniku lassen, bo ma on aż 5 znaczeń. W dzisiejszym cytacie mamy do czynienia ze znaczeniem zlecić zrobienie czegoś. Kevin sprawił, że jego rodzina zniknęła, ale nie zrobił tego sam aktywnie, stąd obecność czasownika lassen.
✔ Ich möchte meine Haare schneiden lassen. – Chciałabym obciąć włosy. (słowa skierowane do fryzjera)
✔ Ich habe mich impfen lassen. – Zaszczepiłam się. (nie wbijamy sobie strzykawki sami, lecz robi to za nas pielęgniarka)
🌲 Zwróć uwagę na to, jak wygląda zdanie z lassen w czasie Perfekt (przykład powyżej). W zdaniu oznajmującym na 2. miejscu zawsze pojawi się haben, a na samym końcu dwa bezokoliczniki obok siebie.
Türchen 9
Kevin, ich verfüttere dich an meine Tarantel!
Kevin, nakarmię Tobą moją tarantulę!
Z tarantulą związane jest też fajne niemieckie powiedzenie: wie von der Tarantel gestochen/gebissen – jakby kogoś coś ugryzło, jak oparzony
✔ Er sprang auf wie von der Tarantel gestochen. – Podskoczył, jakby go coś ugryzło.
Türchen 10
Ich esse Süßigkeiten und sehe mir Quatsch im Fernsehen an. Kommt lieber raus und verbietet es mir!
Jem słodycze i oglądam głupoty w telewizji. Lepiej chodźcie i mi tego zabrońcie!
Quatsch to bardzo przydatne słowo 🙂
✔ Red keinen Quatsch! – Nie pleć bzdur!
✔ So ein Quatsch! – Co za brednie!
✔ Quatsch mit Soße! – Kompletna bzdura!
Türchen 11
Ich gebe dir Zeit, bis ich bis zehn zähle, dann bist du mit deiner hässlichen, gelben Sche*ßvisage von meinem Grundstück verschwunden, bevor das Blei dich durchlöchert.
Będę liczył do 10. Bierz dupę w troki i zjeżdżaj stąd, zanim nafaszeruję cię ołowiem.
die Visage – gęba (potocznie i pejoratywnie)
vom Grundstück verschwinden – dosłownie: znikać z działki
das Blei – ołów
durchlöchern – przedziurawiać
Jak widzisz, na przykładzie dzisiejszego cytatu, w tłumaczeniach unika się tłumaczenia słowo w słowo. Ważne jest, by w języku docelowym tekst brzmiał dobrze i oddawał przekaz oryginału.
Türchen 12
Ich flehe sie an. Von Mutter zu Mutter… .
Błagam Panią. Jak matka matkę… .
Czasownik jemanden (Akk) an/flehen oznacza błagać kogoś. Jeśli chcemy dopowiedzieć, o co błagamy, użyjemy przyimka um.
✔ Ich flehe dich um Hilfe an. – Błagam Cię o pomoc.
Türchen 13
Würdest du Santa bitte sagen, dass ich dieses Jahr anstatt Geschenken meine Familie wiederhaben will?
Powiedz Świętemu, że zamiast prezentów chcę z powrotem odzyskać swoją rodzinę.
Jak widzimy, prośba kierowana do pośrednika Świętego Mikołaja ma w j. polskim formę trybu rozkazującego, natomiast w języku niemieckim trybu przypuszczającego (Konjunktiv II). Trybu przypuszczającego czasu teraźniejszego używamy przede wszystkim w celu wyrażenia prośby, życzenia, przypuszczenia, lub sytuacji nierzeczywistej – takie gdybanie 🙂 W bardzo dużym uproszczeniu tworzy go odmieniona do osoby forma würde oraz bezokolicznik, który znajduje się zawsze na końcu zdania.
✔ Würdest du bitte das Fenster aufmachen? – Otworzyłbyś okno?
✔ Was würden Sie mir empfehlen? – Co by mi Pan polecił?
Czasowniki, których nie łączymy z würde to: sein, haben oraz czasowniki modalne. Mają one swoje własne formy: sein – wäre, haben – hätte, können – könnte, müssen – müsste, dürfen – dürfte, sollen – sollte, wollen – wollte, mögen – möchte
✔ Wärest du so freundlich? – Byłbyś tak miły?
Türchen 14
Warst du dieses Jahr brav?
K: Ich hoffe schon.
Könntest du das schwören?
K: Nein.
Byłeś grzeczny w tym roku?
K: Tak sądzę.
Możesz przysiąc?
K: Nie
Czasownik schwören jest czasownikiem nieregularnym. Jego fomy przeszłe to: schwor (Präteritum), hat geschworen (Perfekt). Jeśli chcemy powiedzieć, na co przysięgamy, użyjemy przyimka auf, po którym nastąpi Akkusativ.
✔ Ich schwöre, dass ich nichts weiß. – Przysięgam, że nic nie wiem.
✔ Er schwor bei Gott, unschuldig zu sein. – Przysięgał na Boga, że jest niewinny.
✔ Ich hätte schwören können, dass ich das Fenster zugemacht habe. – Mogłabym przysiąc, że zamknęłam okno.
Türchen 15
„Das ist mein Haus und ich werde es verteidigen!”
To mój dom i będę go bronił!
Co można verteidigen, czyli bronić? Kilka przykładów:
– das Land (kraj)
– die Meinung (opinia)
– die Person (osoba)
– die Masterarbeit (praca magisterska
Türchen 16
Wie tief kann man noch sinken? Sogar der Weihnachtsmann kriegt einen Parkzettel am Weihnachtsabend. Als nächstes machen sie noch Jagd auf Osterhasen.
Skandal! Wlepić mandat Świętemu Mikołajowi w Wigilię! Niedługo zaczną strzelać do królików wielkanocnych!
🌲 Kriegen to potoczna wersja czasownika bekommen, czyli dostawać.
🌲 W polskiej wersji tłumaczenia Mikołaj dostał mandat za złe parkowanie. W wersji niemieckiej pojawia się Parkzettel, czyli właściwie jedynie bilecik parkingowy.
🌲 Die Jagd to polowanie. Jak już jesteśmy w tym temacie, der Jäger to myśliwy. Wiesz już, co oznacza Jägermeister 🙂
Türchen 17
Harry: Wieso zum Teufel ziehst Du Deine Schuhe aus?
Marv: Wieso zum Teufel siehst Du wie ein Huhn aus?
Harry: Dlaczego zdjąłeś buty ?
Marv: Dlaczego przebrałeś się za kurczaka?
🌲 Zum Teufel oznacza do diabła. W polskim tłumaczenia brak tego wzmocnienia 🙂 Widzimy również, że zdanie w j. niemieckim jest w czasie teraźniejszym, natomiast w polskim w przeszłym.
🌲 W języku niemieckim Marv wygląda jak kurczak, za to w polskim się za niego przebrał.
🌲 Warum? to nie jedyny sposób, by zapytać dlaczego? O przyczynę możemy pytać również za pomocą wieso? lub weshalb?
WARUM?
Najczęściej stosowany zaimek pytający oznaczający „dlaczego?”. Pyta o motyw, przyczynę działania. Odpowiedzią na niego jest „darum” (dlatego).
WIESO?
Użyjemy częściej pytając o przyczynę działania i chcąc wyrazić zdziwienie. „Wieso?” należy wtedy odpowiednio zaakcentować, by zdziwienie było słyszalne.
WESHALB?
Stosowane najrzadziej. Oznacza bardziej „z jakiego powodu?”. Pyta o cel jakiegoś działania. Odpowiedzią na „weshalb?” jest „deshalb”.
Türchen 18
Ich will nicht frech sein, aber sind Sie nicht ein bisschen zu alt, um sich zu fürchten?
Bez obrazy [dosł. nie chcę być bezczelny], nie jest Pan za stary, żeby się bać?
🌲Sich fürchten to inna możliwość powiedzenia Angst haben, czyli bać się. Jeśli chcemy powiedzieć, czego się boimy dodamy przyimek vor, a następnie zastosujemy Dativ.
✔ Ich fürchte mich nicht vor ihm. – Nie boję się go.
🌲Obawa to die Furcht, nie mylić z die Frucht, czyli owoc.
Türchen 19
Wir sind die feuchten Banditen!
Jeśteśmy mokrymi bandytami!
Przymiotnik stojący przed rzeczownikiem występującym w liczbie mnogiej z rodzajnikiem określonym przyjmuje zawsze końcówkę -en.
✔ Wir sind die feuchten Banditen.
✔ Die schicken Schuhe gefallen mir sehr gut.
Türchen 20
[Kevin zu dem Ofen im Keller]
Halt die Klappe!
Zamknij się!
✔ Tu mir einen Gefallen und halt die Klappe. – Zrób mi przysługę i zamknij się.
Türchen 21
Wenn es dir irgendwie hilft… ich habe meine Lesebrille vergessen.
Jeśli to Ci poprawi humor, ja zapomnialem okularów do czytania.
🌲 Nie chcąc trzymać się oryginału, pierwszą część zdania wersji niemieckiej przetłumaczylibyśmy dosłownie: „jeśli Ci to jakkolwiek pomoże”.
🌲Irgend- pełni funkcję zaimka nieokreślonego = wskazuje na osobę, rzecz lub właściwości, które nie zostały bliżej określone. Irgend- możemy połączyć z różnymi zaimkami pytającymi.
– irgendwer/irgendjemand – ktokolwiek
– irgendwas/irgendetwas – cokolwiek
– irgendwem – komukolwiek
– irgendwen – kogokolwiek
– irgendwo – gdziekolwiek
– irgendwohin – dokądkolwiek
– irgendwann – kiedykolwiek, kiedyś
– irgendwie – jakoś, jakkolwiek
Türchen 22
Ich finde es toll, dass du das Haus nicht abgebrannt hast
Fajnie, że nie puściłeś chałupy z dymem.
W języku niemieckim istnieje wyrażenie abgebrannt sein, które oznacza być spłukanym 🙂
Türchen 23
He, hallo! Hier drüben du dicker Pferdearsch! Kommt her und fangt mich bevor ich die Polizei rufe.
Tutaj ośle łby! Złapcie mnie zanim zadzwonię na policję!
🌲 Pferdearsch, czyli dosłownie koński zadek, przetłumaczymy jako dupek.
🌲 Bevor, czyli zanim powoduje szyk końcowy (czasownik idzie na koniec zdania w formie odmienionej do osoby). Osobom uczącym się niemieckiego często zdarza się mylić bevor (zanim) z vor (przed). Zapamiętujemy! 🙂
Türchen 24
Lieber Gott, bitte segne diese nahrhaften 5 – Minuten Mikrowellen-Makkaroni mit Käse und die, die sie mir so billig verkauft hat.”
Pobłogosław pożywny makaron z mikrofalówki i ludzi, którzy go sprzedali.
🌲Masz dwa dopełnienia w formie zaimka osobowego w zdaniu i nie wiesz, które ma być pierwsze? Pierwszeństwo ma zawsze Akkusativ, stąd „die sie mir so billig verkauft hat”, a nie na odwrót 🙂
🌲W wersji niemieckiej makaron sprzedała Kevinowi jedna osoba (kobieta, bo die [„ta”, w domyśle: ta kobieta]).
Inne wpisy o tematyce świątecznej
Dlaczego Niemcy dają sobie w prezencie złom?
Świąteczne ciasteczka Hildabrötchen – przepis
Zachęcam do pozostawienia komentarza pod wpisem. To bardzo mobilizuje do ciągłej pracy nad blogiem. Dziękuję!
Angelika