Martinstag – Dzień Świętego Marcina

„Laterne, Laterne, Sonne, Mond und Sterne …”.  Czy mówią Wam coś te słowa? Tę i inne melodie będą podśpiewywać dziś dzieci, maszerując z kolorowymi lampionami przez ulice wielu regionów Niemiec, Austrii i Szwajcarii. 11 listopada Niemcy świętują Martinstag, czyli Dzień Świętego Marcina.

Legenda o Świętym Marcinie

Marcin (jeszcze wtedy nie święty:)) urodził się najprawdopodobniej na terenie obecnych Węgier. W wieku 15 lat, idąc w ślady ojca, został żołnierzem. Punkt zwrotny w  jego historii to rok 338, kiedy podczas srogiej zimy w drodze do Galii, w miasteczku Amenies spotyka żebraka (der Bettler). Bez wahania rozcina mieczem swój płaszcz i oddaje jego połowę trzęsącemu się z zimna biedakowi (der Arme).

Tej samej nocy Marcin ma sen, w którym śni mu się sam Jezus Chrystus odziany w podarowany przez Marcina płaszcz. Rok później, po przyjęciu chrztu, Marcin rezygnuje ze służby wojskowej. Prawdziwemu chrześcijaninowi nie godzi uczestniczyć w przelewie krwi (das Blutvergießen). Nie jest to jednak takie proste i udaje mu się to dopiero w roku 356. Zaszywa się w pustelni (die Einsiedelei), oddaje wszystko, co ma i zostaje mnichem (der Mönch). Ludzie kochają go za jego dobroć. Wiele lat później Marcin zostaje wybrany na biskupa Tours. Jego skromność (die Bescheidenheit) nie pozwala mu jednak na przyjęcie zaszczytu, dlatego ukrywa się w gęsiarni (der Gänsestall) przed wysłannikami papieża, którzy mają przekazać mu tą nowinę. Niestety gęsi nie potrafią utrzymać „języka za zębami” i głośnym gęganiem (das laute Schnattern) zdradzają kryjówkę Marcina. Ten nie ma wyjścia, zostaje biskupem (der Bischof), a następnie świętym.

W znakomity sposób historię Marcina przedstawiło Westdeutscher Rundfunk:

Gęś na Świętego Marcina

Tradycyjnie, 11 listopada podawana jest na obiad pieczona gęś (die Bratgans). W tym czasie gęsi są ponoć najtłustsze i  co za tym idzie, najlepsze. Innym wyjaśnieniem serwowania gęsiny w tym dniu, jest fakt, iż 11 listopada był dniem, w którym rolnicy płacili feudałom dzierżawę (die Pacht). Zapłata odbywała się bardzo często w formie gęsi, bowiem ptaki te były bardzo cenione przez klasę wyższą. Z ich piór powstawały przybory piśmiennicze (Schreibgeräte), a gęsim pierzem (Federn) można było wypełnić poduszki.

Gęś serwuje się tradycyjnie z czerwoną kapustą (der Rotkohl) i knedlami z czerstwej bułki namoczonej w ciepłym mleku (Semmelknödel) lub z kluskami ziemniaczanymi (Kartoffelknödel).

Pochody i kolorowe lampiony

W wielu krajach niemieckojęzycznych w dniu 11. listopada organizowane są pochody (Umzüge). Dzieci przechodzą ulicami miast i wsi z kolorowymi lampionami (Laternen) w ręku. Towarzyszy im jadący na przedzie „święty Marcin” na koniu. Bardzo często inscenizowana jest scena przekazania przez Marcina płaszcza ubogiemu. Pochodom towarzyszą tradycyjne pieśni, śpiewane z okazji tego święta, tak zwane Martinslieder.

Na zakończenie pochodu wszyscy zbierają się wokół Martinsfeuer, czyli ogniska. Dzieci obdarowywane są słodyczami, w tym typowym dla Martinstag ludzikiem z ciasta drożdżowego (der Hefeteig), zwanym Stutenkerl lub Weckmann. W Niemczech południowych dzieci dostają drożdżowe ciastka w kształcie gęsi lub Martinshörnchen, znane również w Polsce rogale świętomarcińskie.

Bardziej przedsiębiorcze dzieci wyruszają w tym dniu na obchód po okolicznych domach, by zebrać jeszcze więcej słodkości i podarków (Gaben). W tej tradycji można dostrzec podobieństwo z amerykańskim Halloween.

Jeśli macie ochotę upiec Weckmänner, polecam sprawdzone przepisy Sally:

Ćwiczenie

Na koniec mam dla Ciebie praktyczne ćwiczenie. Obejrzyj raz jeszcze historię Świętego Marcina, a następnie spróbuj opowiedzieć ją głośno sam. Dla ułatwienia zebrałam dla Ciebie przydatne słowa i wyrażenia.

✴ ein römischer Soldat

✴ ein Pferd, ein Schwert, einen Helm besitzen

✴ alle Menschen lieben

✴ den Kranken helfen

✴ zu einer Stadt reiten

✴ eisig kalt, alle Menschen frieren

✴ einen nackten Bettler treffen

✴ den Umhang in zwei Teile schneiden, eine Hälfte dem Bettler geben

✴ kein Soldat mehr

✴ Mönch werden

✴ bescheiden, einfach leben

✴ Suche nach einem neuen Bischof – Martin als Kandidat

✴ sich in einem Gänsestall verstecken

✴ Gänse schnattern, Menschen finden Martin

✴ Martin – ein neuer Bischof

✴ heilig werden

Podobał Ci się wpis? Nie przegap kolejnych! Bądź na bieżąco, śledząc mojego fan page’a! Zachęcam również do pozostawienia komentarza pod wpisem. To bardzo mobilizuje do ciągłej pracy nad blogiem. Dziękuję i do usłyszenia!

Angelika